ФУТБОЛ КИМ УЧУН ЎЙНАЛАДИ?

Июнь ойи бошларида “ОЗОДЛИК”радиоси онлайн орқали “Пахтакор” ҳакамлар ёрдамида ғирромлик билан ютаяптими?”деган мавзуда суҳбат бўлиб ўтган эди. Бу дастурда камина ҳам қатнашган эдим. Дастур охирида интернет орқали дастурга фикр билдирган 500 нафардан ортиқ тингловчиларнинг 480 нафари менинг фикрларимга қўшилиб, “Пахтакор”ни ҳақиқатда ҳакамлар ёрдамида ғирромлик билан ютаётганини тасдиқлаган эди.

2- октябрь куни Наманганнинг “Навбаҳор”жамоаси “Пахтакор”ни қабул қилди.”Навбаҳор”чилар ажойиб ўйин намойиш қилишди. Учрашувниннг 25-дақиқасида Наманган жамоаси голь киритди. Учрашувни бошқараётган ФИФА рефереси Коваленко голни ҳисобга олиб майдон марказини кўрсатди. Бир оз ўтиб кутилмаганда ён ҳакам байроқчасини кўтариб қолди. Коваленко унинг олдига бориб нималарнидир гаплашгач, ўзи ҳисобга олган голни бекор қилди. 8000га яқин ишқибозлар ҳакамга норозилик билдира бошладилар.

Учрашув тўлиғича “Навбаҳор”нинг устинлигида борарди. Ҳар сафар бўлганидек ишқибозлар ўйин якунлашган сари “Ҳакам бир ҳунар кўрсатмасайди” деб юракларини ҳовучлаб ўтирдилар. Афсуски худди Коваленко ҳакамлигида Қаршида “Насаф” ва “Навбаҳор” учрашувидаги ҳолат такрорланди. Наманганликлар дарвозаси олдида иккита футболчи тўқнашиб кетди.

Футболнинг ёзилмаган қонунларига асосан бундай ҳолатда бир жамоа томон ўн бир метрли жарима белгиланмайди. Агар белгиланса буни “Ўйинни ўлдириш” деб баҳоланади. Афсуски учрашувнинг қўшиб берилган 4 дақиқасининг охирги сонияларида Коваленко худди шуни кутиб тургандек “Навбаҳор” дарвозаси томон ўн бир метлик жарима тўпи белгилади.Тошкентликлар 1:0 ҳисобида ютиб кетишди.

Ўйин давомида “Навбаҳор”чилар ҳужумга ўтиши билан ён ҳакамлар дарров ўйиндан ташқари ҳолатни билдириб байроқчасини кўтараверди. Биринчи даврадаги Тошкентда бўлиб ўтган, “Пахтакор” мактабининг тарбиясини олган Шерзод Қосимов бошқарган ўйинда ҳам ҳудди шу ҳолат рўй берган эди.

Намангандаги ўйиндан кейин ЎзФФнинг назоратчиси В.Влицкий Коваленкони ҳеч қандай хатога йўл қўймаганини билдирган.Ўзи бундан олдинроқ “Бунёдкор”-“Локомотив” ўйинини нохолис бошқаргани учун Коваленко огоҳлантирилган эди. Ўшанда у чемпионлик учун “Пахтакор” билан кураш олиб бораётган “Локомотив”жамоаси зарарига қарорлар чиқарган эди.Энди “Пахтакор” фойдасига қарор чиқарди. Демак ЎзФФдагилар бу йил “Пахтакор”ни чемпион қилишмоқчи. Биз буни йилнинг бошидаёқ билган эдик.

Биласизми, ҳозир ўйингоҳларга одамлар кирмай қўйган. Водийда киришади ҳолос. Ахир бу йил ким чемпион бўлишини олдиндан билиб турса,ҳакамлар чемпион бўлиши керак бўлган жамоага ён босаверса ким ҳам кирарди? “Пахтакор”дан олдин футбол амалдорлари “Бунёдкор”ни қўллаб-қувватлар эдилар. Ҳозир илгаридагидек ёрдам бўлмагани учун бу жамоа 4-ўринга тушиб кетди.

Эътибор берсангиз ишқибозлари кўп бўлган водий жамоалари ҳар йили маблағ борасида қийинчиликларга дуч келишади. “Пахтакор”га ўхшаган нари борса 100-200 нафар ишқибози бўлган жамоалар маблағдан қийналишмайди.

Одамларни ўйингоҳларга жалб қилиш учун “Пахтакор” мутасаддилари антиқа усулни ўйлаб топибдилар. 1000 сўмдан чипта сотилади. Уни 500 сўмига лотарея ўйнашар экан. Шундай бўлса ҳам, ўша 200-300 кишидан кўп одам кирмаябди. Шу ҳам жамоа бўлдими?Наманганда эса чипталар ўн-ўн беш минг. Ҳар сафар камида ўн мингга яқин ишқибозлар киришади. Ахир жамоа мавқеи ишқибозлари билан ўлчанади-ку!

Хукумат футболни ривожлантириш учун жаҳон андозаларига мос ўйингоҳлар қуриб, бир неча қарорлар қабул қилгани билан Ўзбек футболи айрим амалдорларнинг пул ишлаб топиш маконига айланиб қолмоқда. Ички чемпионатимизда адолат бўлмагани учун терма жамоамизнинг жаҳон чемпионатига бориши биз учун ҳалигача армон бўлиб қолмоқда. Футболга оид газеталарда ёзилишича ФИФА биздаги бир неча ўйинларни шубҳа остига олиб, бу ўйинларнинг видео тасмасини сўрашган.

Ҳозирги ҳолат шундайки,”Пахтакор”билан ўйнайдиган жамоларнинг ўйинчилари,”Ҳей барибир зўр ўйнаганимиз билан ҳам барибир ҳакамлар “Пахтакор”га ёрдам беришади,барибир ютқазамиз”деб деярли ўйнамай қўйганлар. Бу эса Ўзбек футболининг савиясини йилдан йилга тушиб боришига замин яратмоқда.

Юқорида айтиб ўтилган ноҳақликларни хукумат даражасида ҳуқуқ тартибот органлари жиддий текширмаса Ўзбекистонлик ишқибозлар учун жаҳон чемпионати орзулигича қолаверади.

Носир Зокир
Ўзбекистон Инсон Ҳуқуқлари Жамиятининг Фарғона водийси бўйича мувофиқлаштирувчиси
11–октябрь , 2014-йил.