Жаҳонгир Маматов׃ “ИАК”

24.ОТАСИНИНГ ҚИЗИ

Ўзбекистон президенти Ислом Каримовнинг қизи Гулнора Каримованинг Нью Жерсей штати Олий судидаги можароси яна бир ҳақиқатни исботлади. Бу эса Ўзбекистонда қонунлар халққа бошқа ва президент оиласига бошқа эканлигидир. Қолаверса, бу Конституцияда “Президент қонунлар кафолати” деган гапнинг Ўзбекистонда пуч эканлигини ҳам исбот этди.

Маълумки, суд Гулнора Каримовага болалари Ислом ва Иймонни Америкада истиқомат қиладиган отаси Мансур Мақсудий билан телефон орқали гаплашишларига шароит яратишни буюрганди.

9 ёшли Ислом телефонда отасига “Сен билан гаплашмайман” дегандан кейин суд болага ташқи таъсир бўлган, дея видеога ёзиб олиш шарти билан қайтадан суҳбат уюштиришни буюрди. Аммо Гулнора Каримова бу талабни ҳам инкор этди. Суд “Агар бу талаб бажарилмаса, Гулнора Каримовани қамоққа олиш ҳақида қарор чиқаришини” айтди.

Шу орада боланинг илгари руҳий касалликлар докторига кўрсатилгани ва унинг руҳий жиҳатдан даволангани ҳам кун тартибига келди.

Суднинг талаблари қандай бажарилаётгани, жумладан Каримовани қамоққа олиш борасидаги огоҳи муносабати билан очилган навбатдаги маҳкама мажлисида Гулнора Каримованинг адвокати унинг номидан баёнот қилиб, “малика”нинг дипломатик дахлсизлиги мавжудлигини илгари сурди.

Ўзбекистон ҳукумати 1997 йилда унга дипломатик дахлсизлик ҳаққини берган экан. Ҳар ҳолда буни сиртдан Олий Мажлисдан ҳам ўтказиб қўйишган бўлишса ажабланадиган жойи йўқ. Чунки Ўзбекистонда бўлмайдиган ишнинг ўзи йўқ. Шу боис суд бу дахлсизлк нимадан иборат эканлигини ўрганиш учун маҳкамани яна кечиктирди.

Гулнора Каримова Америкага турмушга чиққанда бу ерда доимий яшаш статусини олиши билан Қўшма Штатлар қонунларига бўйсуниш мажбуриятини ҳам қабул қилган. “Гринкард” олганда эса қонунларга бўйсунаман, деб қўлини кўтариб қасам ичган.

АҚШда президентнинг болалари қонунни бузган тақдирда, айниқса, фуқаролик қонунлари билан иш очилганда судга бормасин, ёки суд қарори унга нисбатан қўлланилмайди, деган қоида йўқ.

Ҳатто бевосита дахлсизлиги бўлган президент ва конгрессменлар устидан иш очилганда ҳам бу маълум даврга кечиктирилади ва дахлсизлик муддати тугаши билан иш қайта очилади. Яъни қонундан қочиш йўқ. Бу барча демократик давлатларда, қонунлар ҳурмат қилинадиган жойларда ҳам шундай.

Ҳатто Жанубий Кореяда президентнинг ўғли устидан иш очилганда отаси халқдан узр сўради ва боласи бошқалар каби қонун олдида тенг эканлигини айтди.

Шундай экан, Гулнора Каримованинг дипломатик дахлсизлиги нимадан иборатлиги табиийки нафақат судни, балки жамоатчиликни ҳам қизиқтирарди. Чунки, Ўзбекистонда депутатлик дахлсизлиги бўла туриб Шовруқ Рўзимуродов, Иномжон Турсунов, Самандар Қўқонов ва бошқалар қамоққа олингани, бугунга қадар бу анъана давом этаётгани мисоллари кўп. Буни қонунлар шундай, олдин қамоққа олиб, кейин дахлсизлик бекор қилинади, деб изоҳлаб келишади.

Энди, агар президентнинг қизи дахлсизлик орқасига бекинадиган бўлса, ўртада зиддият келиб чиқмайди-ми? Табиийки келиб чиқади. Америкада қасамга хиёнат этса, Ўзбекистонда қонунларни беписанд қилса ва отаси қонунлар посбони бўлса, демак, хулосани ўзингиз чиқариб олаверинг.

1991 йилда Ислом Каримов Ўзбекистонни шахсий мулкига айлантириб олди, дея танқид қилганимда, танбеҳ берганлар кўп бўлганди. Ҳаёт кўп нарсани исботлайди, жумладан, гапим тўғри бўлиб чиққанини ўтган йиллардаги ва бугунги воқеликнинг ўзи исботлаб турибди…

Нью Жерсей штати Олий суди президентнинг қизи Гулноранинг дипломатик дахлсизлиги борлигини рўкач қилганини ўрганиб чиқиб, важни рад этди ва 9 ёшли Ислом ҳамда 4 ёшли Иймонга отаси Мансур Мақсудий эгалик қилиши ҳақида қарор қилди. Яъни Гулнора Каримовани оналик ҳуқуқидан маҳрум этди. Бу эса АҚШнинг барча ҳуқуқ тартибот органлари суднинг қарори бажарилиши учун биринчи галдаги имкониятданоқ фойдаланиб болаларни отасига қайтаришлари кераклигини англатсада, болалар ҳали ҳам “дипломат” Гулнорада.

Олий суд мазкур масаланинг молиявий жиҳатларини ҳам кўриб чиқди. Ислом Каримовнинг собиқ куёви Мансур Мақсудий ҳуқуқий харажатлар учун олдиндан 80 минг доллар тўлаган ва бунинг бир қисмини Гулнора Каримова кўтариши кераклиги масаласида судга мурожаат қилган. Суд Гулнора Каримова ҳуқуқий харажатлар, халқаро экспертларга тўланган маблағ, қайдият масрафлари ҳамда бошқа харажатлар учун дарҳол 50 минг доллардан зиёд пул тўлаши кераклигини қарорга боғлади.

Мақсудийнинг адвокати, Гулнора Каримованинг бу пулни дарҳол тўламаслиги унинг мол-мулки юзасидан ҳукм чиқаришга йўл очишини, Гулноранинг дунёнинг жуда кўп жойларида, жумладан Швецария ва Кайман оролларида ҳисоблари, мол-мулки мавжудлигини айтди.

Шунингдек, Гулнора Каримова ўз адвокатига қўшимча равишда 200 минг доллар тўлаши кераклиги ҳам очилиб қолди.

Ажаралиш можароси давомида болаларнинг саломатлиги диққат марказида турди. Гулнора Каримова болаларни отаси билан гаплаштирмагани ҳақида судга ёзган изоҳотида ўғли Ислом руҳий жиҳатдан соғлом эмаслиги ва уни руҳий касалликлар шифокорига кўрсатиб туриш кераклигини қайд этган.

Бола илгари отаси билан гаплашгандан кейин яна ҳам оғир вазиятга тушгани айтилди. Шунингдек, Гулнора Каримова қизи Иймон инглиз тилида гаплашишни унутгани ва Мансур ўзбек тилини билмагани боис у билан мулоқот қилиш имконига эга эмаслигини айтган. Бу баҳоналар судда отанинг фойдасига қарор чиқишига сабаб бўлган омиллардан бири эди.

Хуллас, Ўзбекистон ва Америка орасидаги ажралиш можароси Гулнора Каримованинг кетма-кет мағлубиятлари ва президент оиласининг сирлари очилиши билан билан давом этди.

Ўзбекистон президенти Ислом Каримовнинг қизи Гулнора Каримованинг дунёнинг жуда кўп мамлакатларида ҳисоб рақамлари борлиги ошкор бўлди, дедик. Хўш, бу ҳисобларда қанча маблағ бор ва бу пуллар қаердан топилдию нега чет элларга чиқиб кетди? Бунинг устига ўзбек подшосининг қизи бўлган “маликаи турондот”нинг чет элларда катта мол-мулки ҳам борлиги айтилмоқда. Америка маҳкамасида айтилган бу гапларга наҳотки Ўзбекистонда муносабат билдирадиган киши йўқ?

Ўзбекнинг бойлиги, ўзбекнинг пули шу қадар ҳам эгасиз-ми? Ўзини мухолифат деб юрганлар нега бу масаладан кўз юмиб келмоқдалар? Нега бугун буни тинимсиз фош қилиш ҳақида ўйламаяптилар? Агар бирор-бир ғарб давлатида шундай воқеа ўртага чиқса, бу мухолифат учун энг катта қурол бўлишини бизникилар билмайдилар-ми? Нега мухолифат махсус баёнотлар билан чиқмади ва нега ўзини мард ҳисоблаган депутатлар парламентга сўров киритмадилар?

Саволлар ва саволлар…

Дунё матбуотида энг кўп ёзиладиган ва энг кўп ўқиладиган мавзулардан бири мамлакат раҳбарларининг оилалари, яқинлари билан боғлиқ хабар ҳамда мақолалардир. Маълумки, бу мавзу Ўзбекистонда ёпиқ. Агар Ўзбекистонда матбуот эркин бўлганда  энг кўп ёзилган ва ва энг кўп ўқилган хабар, мақолалардан бири президент Каримовнинг қизи Гулнора Каримова билан боғлиқ бўлган бўлур эди.

Аслида демократик жамиятларда бу нарсадан қўрқилмайди ва бунинг сиёсий фаолиятга у қадар таъсири ҳам йўқ. Сиёсатчининг оиласи ва ўзига айри-айри қараш шаклланган. Масалан, 2002 йил сайлов арафасида президент Бушнинг укаси Флорида штатининг губернатори Жеб Бушнинг қизи наркотик истеъмол қилгани ва уни даволанишга юборишганда бош тортгани учун суд ҳузурига олиб чиқилгани нафақат Америкада, балки Ғарб ўлкаларида жуда кўп ёзилди. Аммо сайловда Бушнинг партияси ғолиб чиққани баробарида укаси ҳам Флорида губернаторлигига қайта сайланди. Яъни қизи билан боғлиқ масаланинг сайловга таъсири бўлган эмас.

Аммо одамлар қизиққани учун бу мавзу изчил ёритиб борилди. Агар бу нарса яширилса ва халқ миш-мишлар орқали буни эшитса у ҳолда сайловда жидий тўсиқ туғилиши мумкин.

Демократия ва ошкораликнинг кучи ана шундай ҳолатларда  кўзга ташланади.

Лекин Ўзбекистонда президентнинг қизи Америкалик эридан ажралганда ҳам халқ бундан бехабар бўлади ёки хорижий матбуотдан, билганлардан эшитади…

Гулнора ва Мансур можароси давом этар экан, суднинг талаби билан телефон сўзлашуви ташкил қилинганда 9 ёшли Ислом узоқ вақт кўрмаган ва меҳрига зор бўлган отасига “Мен сен билан гаплашишни истамайман” деб жавоб берибди. Суд бу ишга психологни таклиф қилди ва видеотасмага ёзиш шарти билан суҳбат уюштиришни буюрди. Агар бу амалга ошмаса суд Гулнора Каримовани қамаш ва кунига 500 доллардан жарима тўлаши ҳақида қарорга келишини маълум қилди.

Америка зеҳниятида 9 ёшли боланинг бундай жавоб қилишини четдан таъсир ёки касаллик белгиси деб қарашади. Хуллас, никоҳни Америкада қилиб, ажралишини Ўзбекистонда ҳукмга боғлатган Гулнора Каримова билан боғлиқ масалада суд унга яна муҳлат таниди.

Қизиқ… Индонезия президенти Мегавати Сукарнопутрининг 50 ёшли укаси Муҳаммад Гурухнинг 23 ёшли Ўзбек раққосаси Сабина Гусейновага уйлангани ҳақида роса ёзилди. Масалан, бутун бойликларини оиласига эмас, миллатига меърос қолдирган президент Сукарнонинг ўзини музика оламига бахшида қилган унча бой бўлмаган ўғли ўзбек хотинидан беш бола истаганмиш. Гурухнинг отаси Сукарнонинг еттита хотини бўлган экан. Муҳаммад Гуруҳнинг эса нояширин 20 га яқин жазмани бор эмиш…

Бу ҳақда бот-бот ёзилди аммо Гулнора масаласида ўзбек матбуотида жимлик…

Қачон Ўзбекистонда Президентинининг ҳам оиласи ҳақида ҳамма гаплар очиқ ёзиладиган бўлса, демак ўшанда бу юртга демократия оралабди, дейиш мумкин. Чунки бу демократиянинг муҳим учқунидир. Унгача эса “ёпиқ қозон”- коммунистик тизимнинг қоидалари ҳукмрон бўлиб қолаверади…

Гулнора Каримованинг суд можароси битган эмаслигини айгандик.

2002 йилнинг 27 Ноябр кунидаги маҳкамада Нью Жерсей Штатининг Олий суди Гулнора Каримованинг дипломатик дахлсизлиги ҳақидаги даъвосини инобатга олмади ва у Америкада бу ернинг барча қонун-қоидаларига риоя қилиш ҳақида қасамёд қилиб, турмиш ўртоғи билан доимий истиқомат қилувчи статусида яшаган, деган қарорга келди.

Суд Ўзбекистоннинг БМТ қошидаги вакилининг Гулнора Каримова дипломатик дахлсизлик ҳуқуқига эга, деган даъвосини (БМТ қошидаги вакилнинг бундай ваколатга эга бўлиб- бўлмагани ҳам бир масала) рад этар экан, агар шундай бўлганда бу АҚШ давлат департаменти томонидан расман тасдиқланиши керак эди, деди.

Нима бўлганда ҳам 1991 йилда АҚШ фуқароси Мансур Мақсудийга турмушга чиққан ва орадан ўн йил ўтиб ажралиш қарорини ўзи никоҳдан ўтган Америкада эмас, балки отасининг вазифасидан фойдаланиб, ғайриқонуний равишда Тошкентда расмийлаштирган Гулнора Каримова Нью Жерсей олий судининг қарори билан оналик ҳуқуқдан маҳрум қилингани президент оиласининг парвойига ҳам келмади.

Бу Ўзбекистонда қонунни четлаш, қонундан қочиш, қонунни беписанд қилиш нафақат Ислом Каримовнинг балки оиласининг ҳам асосий “фазилати”га айланганига яна бир далилдир.

(ДАВОМИ БОР).

http://turonzamin.org/2013/07/26/iak24/