Жаҳонгир Муҳаммад: Ўзбекистонга қайтиш ғоясининг муаллифи ва спонсори сифатида қатнашяпман.

Эркинлик учун хизмат

САВОЛ: Жаҳонгир ака яна сиёсатга қайтибсизда? (Абдухолиқ).

ЖАВОБ: Инсоннинг умри сиёсатдир. Уни ҳеч ким тарк этолмайди. Кейинги йиллар фаол сиёсатда эмасман, деган иборани ишлатиб келаман. Бу дегани фаол сиёсий ҳаракатдаги бирор бир гуруҳга, ташкилотга аъзо эмасман деганидир. Лекин мана шу ёзиб турганим ҳам сиёсат.

Энди “2014 йилдан бошлаб Ўзбекистонга қайтиш” деганимда бу ўзимни ўйлаб айтилган гап эмас. Камина қайтмасдан ҳам бу ғояни амалга ошириш мумкин.

Ҳозир мазкур ғоянинг муаллифи ва спонсори сифатидагина бу ишда қатнашаяпман. Келгусида гуруҳдан бирор киши бу ишга раҳбарлик қилади. Шунинг учун гуруҳни ноҳукумат ташкилоти сифатида рўйхатдан ўтказиш борасида ҳам иш қилаяпмиз. Ҳозирча бу ташкилотга “Эркинлик учун хизмат”  деб ном бердик.

Мақсад Ўзбекистоннинг келажаги ва бу келажакни қутқаришда унинг хорижда юрган илмли, билимли, тажрибали фарзандларининг иштирок этиши. LinkedIn каби профессионал тармоқларда гуруҳларимиз бор ва каминанинг ғоясига қўшилганлар сони ҳозир 168 кишига етди. Бу 5-6 йиллик ҳаракатнинг самараси.

Биз асосан олимлар, мутахассислар, хорижда ўқиб, хорижда бизнес қилаётганларнинг мазкур тармоқларга қўйилган резюмеларини олиб, уларга чиқдик ва улар билан биттама-битта гаплашмоқдамиз. Бу масалада бир неча америкалик сиёсатчи бизни қўллашини билдирган.
Ҳозир Ўзбекистон ҳукумати билан бўладиган шартнома хомакиси(draft)ни ҳозирлаямиз. Унда хориждан бориб ишлайдиганларнинг шартлари қўйилади. Зотан Кореядан чақириб ишлатилаётган корейс мутахассислар ҳам махсус шартномалар асосида фаолият кўрсатмоқдалар.

Ваҳоланки хорижда ўзимизнинг ҳам кучли мутахассисларимиз бор ва уларни ишга таклиф қилиш Ўзбекистон ҳукумати учун анча арзонга тушади.

Хорижда ўқиб Монголияда минерл конларининг раҳбари ёки Бурмада мустақил банк тизимини яратган ўзбек Тошкентда иш қилолмайдими? Хорижда ўқиб, хорижда компютер дастурларини яратган ўзбек Тошкентда ишлай олмайдими? Ишлайди. Фақат унга шароит қилиб бериш керак.
Биз ўзбекнинг хориждаги билимдонлари, тадбиркорлари, ишбилармонлари, сиёсатдонлари мамлакатга қайтиб қайтиб боришлари учун Ўзбекистон ҳукумати камида қуйидаги каби шартларни ўз ичига олган шартномани қабул қилиш керак.

-Уларга икки фуқаролик ҳуқуқи танилиши,
-Хориждаги маошлари миқдорида ҳақ тўланиши,
-Маҳаллий шароитни ўрганишлари учун олти ойлик муҳлат танилиши,
-Сайловларда эркин қатнашишлари,

-Ҳар бир мутахассис билан индивидуал шартнома имзоланиши ва ҳоказо.
Бу мутахассислар мамлакат учун жуда керак ва уларнинг қайтишини истасак шароитларини қилиб бериш шарт.

Албатта, иқтисодий томондан уларни БМТнинг ва қудратли давлатларнинг турли дастурлари ҳам қўллаши мумкин. Буни Афғонистон мисолида кўраямиз. Мамлакатга қайтаётган мутахассисларга халқаро фондлардан ҳақ тўланмоқда.

Энг асосийси ҳукумат бу кадрларга ишониши ва ўз қўлидаги бошқарувнинг авалига 10, кейинчалик 30 фойизини уларга топшириши керак. Шундагина улар Ўзбекистон иқтисоди ва сиёсатини ботқоқдан олиб чиқишлари мумкин. Ислом Каримов бунга асло рози бўлмайди. Шунинг учун ҳам бу масалани кейинги президент даврига сурдик. Ким бўлишидан қатъий назар бу дастурни қабул қилган кейинги президентнинг ўзи ҳам ютади, мамлакат ҳам, халқимиз ҳам. Бу ҳолатда у халқаро ташкилотлар ва катта мамлакатларнинг ҳам дастагини олади.

Табиийки, ҳар ким ҳам ўз ғояси учун курашади, ҳаракат қилади. Каминанинг уринишлари ана шу йўлда. Зора бу ғоя амалга ошиб, одамларнинг ҳаётида ўзгариш бўлса, шунинг савоби каминанинг манфаатидир.

Жаҳоннома