Одамларга нисбатан “халқ душмани” каби тамғанинг ишлатилиши Сталин даври қатағони йилларида қолиб кетмаганмиди?

Ўзбекистон Ички Ишлар Вазири

Боҳодир Матлюбовга Қарши шаҳар

Ёшлик кўчаси 1 уйда яшовчи

Гулшан  Қораева томонидан

ОЧИҚ ХАТ

Ҳурматли Боҳодир Ахмедович!
Мен Гулшан Қораева Сизга илтимос билан  мурожаат  қилмоқдаман ва айни
кунларда Қарши шаҳар ИИБ (Ички Ишлар Бўлими) бошқармасида бўлаётган
воқеалардан ёқа ушлаяпман. Келинг, воқеликни бир бошидан Сизга маълум
қилиб ўтай. Ҳаттоки бу борада Қарши шаҳар прокуратурасига ҳам ариза
билан мурожаат қилдим. Очиқ хатимни ўқиб ўзингиз тушуниб оларсиз.
Аризани ҳам илова қиламан.

19 июль куни тахминан соат 9.00 лар атрофида Қарши шаҳар “Кунчиқар”
маҳалласидаги Талабалар кўчаси 61 (икки қаватлик) уй олдида каттагина
жанжал юзага келди. Мазкур уйдаги хонадонлардан бирида истиқомат
қилувчи Ортиқова Ойдин ўзбошимчалик билан уй ёнида  кўкариб турган
дарахтни кесиб ола бошлаган экан. Янгам Пўлатова Зилола “нега бу
дарахтни кесаяпсизлар” деб савол берганида, бу “маданиятли” хонимча
дарҳол ўшқиришга ўтган.

“Сени нима ишинг бор, сенлар халқ душманисанлар” дея жар сола
бошлаган. У менинг исмимни ҳам келтириб ўтган. Мен халқга қарши қандай
душманлик қилган эканман ва аксинча, бу жанжалкаш аёл халқга қанақа
дўстлик қилган, бу томони менга қоронғи.
Бу орада менинг 9 яшар жияним Жасминанинг ҳам кўлини қайирган, янгамни
эса ура кетган.  Кўчада бўлаётган ғавғодан бохабар бўлган акам Санжар
Қораев ҳам етиб келган. У аёли Зилола Пўлатовани муштлаётган Ойдин
Ортиқовадан ажратиб оламан деб ҳаракат қилиб турганида Ортиқова
Ойдиннинг қизи Адамбаева Барно  акамни ура кетган. Ҳаттоки Барно
янгамнинг сонини хам тишлаб олиб тан жароҳати етказибди. Бундан
ташқари у акам Санжар Қораевнинг номини келтириш ножоиз бўлган
аъзосига ҳам тармашиб, унинг кийиб юрган пижамасини ҳам йиртиб
ташлаган.

Она-бола бу икки зўравон аёллар акамга ва унинг аёлига тан жарохати
етказган. Шу куни янгам  тез тиббий ёрдам кўрсатиш касалхонасига
тушган. Бу ерга ҳам “халқни дўсти” бўлмиш Ойдин Ортикова қадам ранжида
қилиб касалхонани бошига кўтариб янгам Пўлатова Зилолага нисбатан
зуғум ўтказа бошлаган ва касалхона шифокоридан уни бу ердан
ётқизмаслигини талаб қилган. Янгам эса ўзи тан жарохати олишига
қарамай касалхонани тарк этган. Айни дамда у амбулатория тартибида
даволанмоқда.

Бу ҳам камлик қилганидек Ортиқова Ойдин  20 июль куни тонги соат 6.00
да  “Ёшлик” кўчаси 1 уйга келиб, менинг кекса 100 ёш бориб қолган
бувим Алимардонова Бибисулувни бақириб уйқусидан уйғотиб, сўнг зуғум
ўтказа бошлабди. “Фарзандларингиз халқ хоини” ва яна алламбало
тўҳматлар қилиб кекса момомни асабига теккан. Шундан сўнг бувимнинг
қон босими кўтарилиб ётиб қолган.

Бу аёлга ким бундай ҳуқуқни бериб қўйибди? Ёки Ўзбекистон қонунларини
бу сингари жанжалкаш аёллар четлаб ўтадими? Акс холда у ҳам
қонунларимизни хурмат қилган бўларди ва ўзини хурмат қилганда ҳам
бундай йўл тутмас эди. Кекса момомга зўравонлик ҳам қилмаган бўларди.
Бу зўравонлик туфайли ҳозирда ҳам момомнинг аҳволи яхши эмас.

Кейин, одамларга нисбатан “халқ душмани” каби тамғанинг ишлатилиши
Сталин даври қатағони йилларида қолиб кетмаганмиди? Нега ҳозирда ҳам
бу каби тавқи лаънатларни эшитиб яшашимиз керак?

Боҳодир Ахмедович! Бу икки она –бола ИИБ да махсус жанжалкашлар бўйича
рўйхатда ҳам туради. Уларнинг бундай рўйхатга киргизилишига сабаб эса,
улар доимий равишда атрофдагилар билан жандаллашиб, ҳаммага ўз
зуғумларини ўтказиб келишганликлари бўлган. Буларни дастидан ҳеч ким
тинчгина яшай олмайди. Доим домда жанжал ва тўпаланг. Баъдига
текканлар эса бошқа домда яшаш учун чиқиб кетишмоқда ҳам. Баьзиларни
эса ишхонасига бориб, уни ишдан бўшатиш талабини ҳам қўя бошлаган.
Буларнинг бу қилиғидан “Кунчиқар” махалласи фуқаролар йиғини ҳам
хабардор, аммо ҳеч ким буларга чора кўра олмайди. Нега?

Бу она – болани айтишлари бўйича уларнинг қандайдир “танишлари”
мансабдорлардан эмиш. Яъни миллий хавфсизлик хизматими, ёки ички ишлар
бўлимидами ишлар экан. Шу сабаблик ҳеч кимдан ва ҳеч бир қонунлардан
ҳам қўрқишмас эканлар. Икки жанжалкаш аёллар умри бино бўлиб  бирон
жойда ишлашмаган. Танишларини улар қаердан топишган, бунисига ҳам
ҳайронман. Балки шу сабаб ҳам атрофларидаги одамлар билан муомила
қилишдан анча йироқ бўлсалар керак. Ҳеч қаерда ишлашмасада, ҳар
иккисида ҳам биттадан уй бор.

Менинг бувимнинг турмуш ўртоғи урушда бедарак йўқолган. Мана шу Ватан
учун жонини фидо қилган ва эндиликда келиб, жанжалкаш бир аёл у кишига
қарата “ватан хоини” жумласини ишлатаяпди. Бу аёл ўзи гапирадиган
гапининг маьносини тушунармикан? Ўзбекистон қонунларида инсонни шаънини камситиш  ҳам ҳақорат ҳисобланади ва бунга яраша қонуний жазо чоралари ҳам мавжуд.

Шундай экан, бу икки аёл дарахтни кесгани, ҳамда акам ва янгамга тан
жароҳати етказгани учун, Қораевларга нисбатан ҳақоратлари учун
Ўзбекистон қонунлари доирасида жазоланиши керак. Ёки бизнинг “халқ
душмани” эканлигимизни исботлаб беришлари лозим.

Умид қиламанки, бу ишга нисбатан адолатли бир қарорга келасиз ва мен
сиздан Ўзбекистон қонунлари асосида иш тутилишини ўз назоратингизга
олишингизни сўрайман.

Хуллас, мен 26 июль кунида айни шу воқеълик юзасидан Қарши шаҳар
прокурорига мурожаат қилдим. Бундай аризалардан 100 ёшли момом ва
яқинларим анча бўлди ёзиб ташлаганларига. Ҳозирги кунгача на МХХ на
ИИБ ва на прокуратура  жавоб бермади. Бу ниманинг белгиси бўлиши
мумкин? Менинг тахминимча, ҳаммаси уюштирилган бўлиб чиқаяпди. Бугун
акам Санжар Қораевни ИИБ терговчиси Жахонгиров таклиф қилибди.
“Хуқуқий ёрдам берамиз”деган.  Акам Санжар Қораев билан мен ва янгам
ҳам бирга бордик, терговчи қандай ҳуқуқий ёрдам бераркин деб. Билсак,
акам Санжар Қораев  айбсиз  айбланувчи экан. ИИБ ни ёмонлаш ниятим
йўқ! Ҳуқуқий ёрдам бериш ўрнига жабрланувчини аризаси билан ҳам
таништирмабди. Ким билади у аёл нималар деб тўҳмат ёзган экан?
Ўзбекистон қонунларида шундай йўл тутиш мумкинми?

Майли терговчини кўя турай, “Кунчиқар” маҳалла участкаси нозири
Азизбек  ”жабрланувчиларнинг”уйидан сира қадами узилмай қолган экан.
Буни ўзимиз ҳам кўзимиз билан кўриб турибмиз. Айтингчи, оддий  участка
нозири бу икки аёлдан қандай манфаатдор бўлиши мумкин?

Сизнинг қўл остингиздагилар бу икки аёл ҳақида информацияга эга. Булар
биринчи марта “жабрдийда” бўлиб олишаётгани йўқ Адашмасам уларни ҳам
айбланувчига айлантиришган эди, мисол тариқасида  келтирсам 2009 йил 5
майида Қарши шаҳар жиноий-ишлар судида маьмурий жавобгарлик бўйича суд
бўлиб ўтади. Бу суд айнан Ортиқова Ойдин ва унинг қизи Адабаева
Барнолар устидан бўлади. Унда уларнинг тўғрима-тўғри қўшниси Ҳайитов
Дилшод ва унинг хотини Артемонова Таня  жабрланувчи бўлиб иштирок
этишади.

Масалага ойдинлик киритадиган бўлсам, бу икки она ва қиз уларнинг
болаларига 1994 йилда туғилган ўғли Хайитов Дилхушга  ва қизлари
Мадинага кун бермайди. Ҳақоратлайди, камситади. Керак бўлса ўғлининг
мактаб директоригача боради. Дилхуш тўғрисида тавсиянома талаб қила
бошлайди. Директор ҳам анойи эмас экан, унга эшикни орқа томонидан
ёпиб чиқиб кетишини талаб қилади. “Ҳали паспорт олсанг, ўшанда
кўрасан” дея қўрқтишга тушади. Шундан сўнг ота онаси буларни устидан
судга мурожаат қилишади. Эшитишимизча икки аёлни “танишлари”орага
тушишган. Ўшанда қийинчилик билан бўлсада, адолат қарор топади.

Бу икки зўравон маьмурий жавобгарликга тортилади. 15 сутка қамоқ
жазоси тайинланади, кейинчалик уни жарима билан алмаштиришадими, бу иш
шунга ўхшаш чора билан якун топади. Бунга ўхшаш вокеалар жуда кўп
бўлган. Жуда кўпчилик буларнинг бу сингари қилиқларини билганлари учун
пасткаш бўлишни исташмайди.

Жорий йилда ҳам анча –мунча судлашишгача боришди. Ҳар сафар Барно
Адабаева касалхонага ётиб олади ва мияси “чайқалади”.  Менда савол
туғилаяпди: бу бош сотресения олиши илк бор қачон бўлган ва кетма кет
сотресения олиши унда жидий асорат қолдирмадимикан? Негадир
туппа-тузук юрганига айтаманда?

Ҳар куни касалхонага ётиб олса, қолаверса унинг қўлидаги ёш боласи
қандай тарбия топаркан? Келажакда онаси бу урушларни оқибатида
“ногирон” бўлиб қолсачи?
“Милтиқнинг ўқидай”,туппа-тузук юрганига айтаманда!

Менинг тахминимча бу она ва қиз шу йўлнинг орқасида кун кўришмоқда. Бирон жойда ишлашмасада ҳар иккиси ҳам, Барно Адабаевани қизининг отасини 2012 йилнинг 16 май кунида кунини кўкка совуриб жўнатганини бутун
маҳалла аҳли  яхши билади. Нима қилди денг?
Она бола унинг “Нексия” русумлик машинасини тилка пора қилди. Ундан
сўнг қизининг отасини у ёғига ҳам тепиб ташлашди. Бунга мана биз
гувоҳмиз. Бу жанжалдан маҳалламиз участка нозири Азизбек ҳам хабардор.
Машинаси  тошбўрон қилиниб,синдирилган эркак эса,буларнинг қанақалигини
билиб қўлини ҳам кўтармади. Биласизми нега, уларни уриб қамалгудек
бўлса, уйидаги 5 нафар фарзандини ҳоли не кечарди Бу икки аёлни.бир
йил яқиндан танийди бу эркак.  Бошига не кунларни солмади булар.
Ишонмасангиз халқдан сўраб билинг. Бундай фактларни юзлаб келтиришим
мумкин.

Ҳурматли вазир жаноблари!
Сизнинг ходимларингиз энг аввало шу икки аёл ҳақида яхши суриштириб
кўришса, махалла, ҳамсоя халқ  бор. Суриштириб кўришса мақсадга мувофиқ
бўларди. Қарши шаҳар ИИБ дагилар бир томонлама ёндошишаяпти ёки
ходимларингиз бирон нарсадан манфаатдор бўлсалар керак. Адолат билан
бу иш кўрилганда бу аёлларга жазо қўлланилиши керак эмасмиди?

Сизга ҳурмат билан Гулшан Қораева
5 август 2012 йил.